Fen Kavramlarında Resfebe Örnekleri

Merhaba sevgili fen sever öğrenciler…Bu paylaşımda sizlerle birlikte biraz beyin jimnastiği yapalım istiyorum. İnanın çok eğlenceli olacak. J
Size burada yapacağımız bir bulmaca türü olan resfebeden biraz bahsedeyim.

Resfebe Nedir?

Bu kelime Türkçeye resimli bilmece olarak çevrilebilir. Kelime anlamının ötesine geçecek olursak resfebeler kelime veya kelime gruplarının harfler, şekiller,resimler,renkler,semboller ve bazen de boşluklarla ifade edilebildiği çok eğlenceli bir bulmaca türüdür.

Resfebede sınır yoktur. Resfebe hazırlayanın hayal gücü ne kadar genişse o kadar düşündürücü ve keyif verici resfebeler ortaya çıkar. Resfebe hazırlanırken genellikle kelimeler gerçek anlamının dışında parçalara bölünerek ve bu parçalar çeşitli görsellerle anlatılarak ortaya çıkar.

Resfebeyi sadece bir oyun veya bulmaca olarak düşünmemek gerekir. Resfebeciler, bu beyin jimnastiğinin faydalarını aşağıdaki gibi listelemiş:

Hayal gücünüzü ve beraberinde mizah gücünüzü de geliştirir.
Kelimelere, şekillere ve hatta olaylara karşı bakış açınızı değiştirir, geliştirir.
İpuçlarından yola çıkarak bütüne varma, çıkarım yapma kabiliyetine katkıda bulunur.
Algınızı destekler, değiştirir.
Üretkenliği artırır.
Kelime ve kavram bilgisi ve gelişimini artırır.
Problem çözme yeteneğini artırır, hızlandırır.
Çözene bir soru üzerinde uzun süre uğraşma ve farklı çözüm yolları düşünerek onları analitik şekilde karşılaştırma becerisi kazandırır kazanılan bu alışkanlığın öğrencinin yine dikkat süresi ve çalışma isteği üzerine olumlu etkileri olacaktır.
En önemlisi ise düşündürür.

Resfebe çözerken sadece gösterimlerin kendisi değil yönü konumu rengi gibi önemsiz görünen detaylarda sizi sonuca ulaştıran ipuçları olabilir. Bu tür etkenlere dikkat etmek ve bunları doğru yorumlamaya çalışmak yorum yeteneğinizi geliştirdiği gibi dikkatinizi toplamaya da yardımcı olur.

Şimdi size resfebenin nasıl yapıldığını anlatan birkaç kural ve örnek göstereyim..

Harf ve Sayıların Kullanıldığı Resfebeler

Bu resfebelerde harfler ve sayılar yan yana gelirken büyüklük, konum, sıralama (öncelik, sonralık) gibi özelliklerine bakarak resfebeler yapılır ve çözülür.

Örnek vermek gerekirse: U ve yan yatırılmış şekilde yazılan "ık" hecesi uyanık olarak okunabilir.

Renklerin Kullanıldığı Resfebeler

Bu resfebelerde renkler tek başına veya herhangi bir harf, hece, kelime, görselin renklendirilmesi ve bu renklerin isim veya eş anlamlılarının kullanılması ile oluşur. Bu resfebelerde renkler tek başına veya beyaz - ak, kırmızı - al - kızıl, siyah - kara renkleri ön plana çıkarak kullanılırken diğer renklerin de kullanıldığı resfebeler oldukça fazladır.

Örnek verecek olursak: Beyaz bir "ıt" yazdığımda bu resfebe Beyazıt diye okunur. Bu duruma yabancı olanlar için şöyle anlatalım. Nasıl ki bir kalem kırmızı ise ve onu tanımlarken "kırmızı kalem" diyorsak resfebede de durum budur.

Örnek: bal kelimesi al renginde olan bir B harfi ile simgelenebilir.

Birbiri Üzerine Konulan Harf, Sayı, Şekil ve Resimlerden Oluşan Resfebeler

Bu resfebeler bulunma hal ekleri -de, -da ya da yapım ekleri -lı, -li, -lu, -lü kullanılarak bulunabilir. Bu noktada bir durumu daha belirtmekte fayda var. Harfler özellikle tek başlarına kullanıldığında harfleri okurken ağzımızdan çıkan şekli ile de resfebelerde kullanılırlar.

Harf Üzerine Harf

Örneklerle anlatmak gerekirse: Bir D harfinin üzerine O harfi koyarsak bunun resfebede okunuşu dört şekilde olabilir. (D O'lu, D'de O, O'lu D, O D'de). Bu dört durumun yazılı ifadesi veya okunduğunda ortaya çıkan ifadelerden hangisinin anlamlı olduğuna bakarak resfebenin cevabını bulabiliriz. Bulduğumuz ifadelerde anlamlı tek cevap var: Dolu

Örneğin: Kelime (K'li M)

Harf Üzerine Sayı

Bu resfebede sayıdan başlayarak okuma yapılır ve işin içine renk de girer.

Örneğin: Üzerinde kırmızı (al) 2 ve siyah 1 olan O harfinde 2 ve 1 sayılarının ikisi de dikkate alınmalıdır. Yani 2 al 1 öde

Harf Üzerine Resim

Örnek: K harfi üzerinde matematikte kullanılan doğru işareti olduğundan bu resfebe (doğru'lu K) doğruluk şeklinde okunur.

Resim Üzerine Harf

Örnek: Ay üzerinde P harfi (P Ay'da) payda, topun üzerinde N harfi (top'ta N) toptan
olarak okunabilir.

Sayı Üzerine Harf

Örneğin: 1 sayısının üzerinde N harfi resfebesi (1'de N) birden şeklinde okunur.

Bölünmüş Sayı, Kelime veya Resimli Resfebeler

Kelimeleri hece hece ifade eden görselleri yan yana koyarak bir kelime oluşturma veya bir kelimeyi ifade eden görseli iki veya daha fazla parçaya ayırarak heceler oluşturma şeklinde kullanılabilir.

Örnek: At resmi ortadan ikiye ayrılmış ve araya L harfi konmuş ise (A L T) alt diye okunur.

Harf, Hece veya Çıkarılan ya da Eklenen Resfebeler

Örneğin: Masa görselinden M harfini çıkarırsak (masa -M) asa olur.

Ters Resfebeler

Ters resfebe türü iki şekilde olabilir: Sayı, hece, kelime veya resmi ters olarak koyup tersten okunmuş şekli istenebilir veya resfebe birden ve birden çok ters ögenin birleşimi olur.

Örnek vermek gerekirse: K ve S harflerinin arasına ters bir ayı resmi koyarsak (K ıya S) kıyas olur.

Görünmediği Halde Anlam İfade Eden Hece veya Kelimelerin (ile, boşluk vb.) Kullanıldığı Resfebeler

Bazı resfebelerde verilen boşluklarla resfebeye bir anlam katılır veya yan yana konulan sayı, şekil ve veya resimlerin arasına çözüm sırasında ekleme yapılması isteniyor olabilir. Daha çok ‘‘ile’’ ve ‘‘ve’’ bağlaçları kullanılmaktadır.

Örneğin: Yan yana D ve K harfleri (D ile K) dilek diye okunur. Yan yana A ve C harfleri (A ile C) ailece diye okunur.

Bir başka örnek verecek olursak K R harfleri arasındaki boşluk dikkate alınmalıdır. (K ara R) karar diye okunur.

Başka bir örnek: T T (T es T) yani test diye okunur.

Bu şekilde sınıflandırdığımız bütün resfebeleri birbirleri ile harmanlayıp çeşitli resfebeler yapabiliriz. şimdi benim yaptıklarıma biraz göz atalım. Şimdiden kolay gelsin J